BIBLIO
TEKA

Bohaterką wieczoru słowno-muzycznego 12 marca jest Mona Levin (ur. 1939). Ta uznana norweska dziennikarka, pisarka i krytyczka teatralna związana jest od 1973 z wiodącą norweską gazetą „Aftenposten”. Była m.in. redaktorką kilku norweskich magazynów muzycznych, takich jak „Listen to Norway” (1992–2001) czy „Resonans” (1997–2000) wydawanego przez Filharmonię w Oslo. Jest autorką kilku biografii ważnych postaci norweskiego życia kulturalnego i społecznego. Szczególnie miejsce w twórczości pisarskiej Levin zajmuje (pisana przez nią jako ghostwriterkę) autobiografia jej ojca Roberta, uznanego pianisty i organizatora życia muzycznego w powojennej Norwegii, a także biografia do dziś żyjącej matki Solveig (ur. 1914). Na tle życia matki Mona Levin przedstawiła panoramę historii norweskich rodzin żydowskich od końca XIX wieku po współczesność. Rodzina Mony Levin doznała prześladowań po zajęciu Norwegii przez nazistów podczas II wojny światowej. Jej osobiste doświadczenia zmotywowały ją do walki o podtrzymanie pamięci o krzywdach społeczności żydowskiej w Norwegii, czyniąc z Mony Levin jedną z najważniejszych adwokatek tej sprawy w kraju. Zainteresowania artystyczne i historia rodziny skierowały z kolei jej uwagę na wojenne losy tamtejszych żydowskich muzyków.

W wykładzie pt. Dramatic Lives: Norwegian Jewish Musicians (Trudne losy: żydowscy muzycy w Norwegii) Mona Levin przybliża postaci trójki wybitnych przedstawicieli norweskiego życia muzycznego. Najbardziej utytułowaną i uznaną międzynarodowo postacią jest dyrygent i kompozytor Isaj Dobrowen (1891–1953), który w latach 1928–31 kierował orkiestrą Filharmonii w Oslo, a w latach II wojny światowej Orkiestrą Symfoniczną w Göteborgu. Skrzypek Ernst Glaser (1904–79) był wieloletnim koncertmistrzem orkiestry Filharmonii w Oslo, z kolei ojciec Mony Levin, Robert Levin (1912–96) – uznanym pianistą, kameralistą i ważnym organizatorem życia muzycznego w Norwegii. Podczas wykładu zapoznamy się zarówno z ich przed-, jak i powojennymi życiorysami artystycznymi na tle wydarzeń w Europie.

Mona Levin (ur. 1939) od 50 lat współpracuje z wiodącą norweską gazetą „Aftenposten”, z czego 25 lat jako niezależna krytyczka teatralna. Specjalizuje się w muzyce klasycznej oraz teatrze. Studiowała literaturę i teatr na Norweskiej Akademii Teatralnej oraz w Stanach Zjednoczonych. Na przestrzeni lat opublikowała kilka biografii muzyków i aktorów, poszukiwaczy przygód oraz dyrektora generalnego Czerwonego Krzyża, a nawet książki kucharskie. Jej ostatnia książka (Mors historie. En familiesaga 2015) opowiada historię rodziny ze strony matki; ponadto jako ghostwriterka napisała autobiografię swojego ojca (Med livet i hendene 1983). Przez 25 lat była redaktorką „Klassisk Musikkmagasin” i nadal redaguje jego cyfrową wersję na klassiskmusikk.com. Przez dziewięć lat redagowała „Listen to Norway”, anglojęzyczny magazyn o muzyce norweskiej, który był wydawany na całym świecie, a przez osiem lat redagowała programy w Narodowej Operze Norweskiej. Mona Levin często udziela się jako wykładowczyni i komentatorka społeczna. Jest laureatką nagrody „Krytyka Roku” Norweskiego Stowarzyszenia Krytyków (Olav Dalgards kritikarpris 2016) oraz nagrody dziennikarskiej „Złote Pióro” (Gullpennen 1988).